8 Toxische Familiedynamieken

06 oktober 2023

Hieronder zie je een aantal familiedynamieken en het effect op de kinderen.

Welke herken jij?

Ogenschijnlijk Perfect Dynamiek

Familie dynamiek waarbij alles draaide om status. Vuile was werd niet buiten gehangen. Er is veel geheimhouding vanwege schaamte. Emoties werden niet getoond en er is veel druk om goed over te komen of een bepaald imago hoog te houden. Kinderen uit deze families hebben vaak later last van: identiteits problemen, een gevoel van chronische leegte, prestatiedruk en moeite om spontaan te zijn of gewoon lol te hebben.

Schepen in de Nacht Dynamiek

In deze familie is er geen connectie onderling. Vaak leven de ouders een apart leven van elkaar. Ze doen ieder hun eigen ding, ze hebben aparte vriendengroepen, werk, hobbies etc en doen weinig gezamelijk. Het kan ook zijn dat 1 ouder veel of vaak weg is, bv voor een paar maanden, waardoor ze beiden hun eigen leven hebben. Kinderen ervaren op latere leeftijd vaak intimiteitsproblemen. Ze voelen zich veelal een buitenstaander in het contact met anderen en verwachten weinig van anderen om hen heen.

Anti Liefde Dynamiek

Er is een gebrek aan warmte, affectie, aanmoediging en steun in deze families. Dit komt omdat de ouders zelf veel problemen hebben, zoals onverwerkte trauma's en zelfhaat. Dit reageren ze af op hun kinderen, er is dan ook veel sprake van: afgunst, verbitterdheid en afkeer.

Chaos Systeem Dynamiek

Geen stabiele basis. Veel veranderingen die meestal gepaard gaan met veel drama. Er worden meestal ook veel beloftes verbroken. Denk aan verhuizingen, armoede situatie, ouders met een verslaving, een gescheiden ouder die elke keer nieuwe liefdes mee neemt naar huis. Bij de kinderen leidt dit tot de volgende problemen: dissociatie, schaamte, moeite om zich ergens bij te horen voelen. Ze zijn te onafhankelijk en hebben daardoor moeite om anderen te vertrouwen. Ook ervaren ze blijvende moeilijkheden ervaren op het gebied van geld, organisatie, stabiliteit, netheid en ordelijkheid.

Toxische Scheiding Dynamiek

In deze familie wordt er vaak een of meerder ouders zwart gemaakt. Vaak na een (vecht)scheiding spreken de ouders kwaad over elkaar. De kinderen nemen de afkeer van de ene ouder naar de ander ouder over. Het kind wordt gevraagd om een kant te kiezen.

Het kan ook zijn dat een stiefouder geintroduceert wordt en de moeilijkheid van de scheiding voor de kinderen niet erkend wordt. De ouders stappen erover heen en zijn totaal ongevoelig voor de impact van de scheiding op het kind. Kinderen ontwikkelen problemen op het gebied van liefde en intimiteit. Ze verliezen hun vertrouwen in de liefde en hebben het gevoel dat liefde nooit helemaal echt is. Het kan ook zijn dat ze extreem gevoelig zijn voor conflict situaties en moeite hebben om een kant te kiezen. Tot slot voelen ze zich onveilig en kunnen ongevoellige en onwetende mensen hun erg triggeren.

Toxische Alleenstaande Ouder Dynamiek

Hierbij was het kind de ouder en de ouder het kind. De rollen zijn in deze dynamiek omgedraaid. De ouder gedraagt zich niet als ouder, maar eerder als vriend of vriendin, broer of zus. Er bestaat een codependent (wederzijds afhankelijk) relatie tussen ouder en kind. Hierbij is het kind noodgedwongen om zich totoaal onbaatzuchtig op te stellen, hij wilt de ouder niet tot last zijn. Je ziet dat hij daarom weinig ruimte in neemt om lastig te zijn en zichzelf probeert op te voeden. Het kan ook zijn dat de ouder zelf incapabel was om voor zichzelf en het kind te zorgen. Denk aan een buitenlandse ouder die de Nederlandse taal niet goed genoeg beheerst en daarom slecht basis zorg kan leveren. Of een ouder die geen auto kan rijden en het kind en zichzelf nergens heen kan brengen.

Soms kan het ook zo zijn dat een ouder het kind een schuld gevoel aanpraat door te zeggen dat het kind zijn of haar leven heeft verwoest. Het kind ontwikkelt een diep gevoel van schaamte, schuld en faalangst. Het heeft moeite om zelf kwetsbaar te zijn, te rebelleren en hulp te ontvangen.

Agressor + Codependent Dynamiek

Een van de ouders is hier dominant, wraakzuchtig. Vaak houdt deze de macht over de financieën of b.v het huis. De andere ouder is codependent (afhankelijk). In plaats van zijn partner te verlaten, tolereert hij dit gedrag en beschermt hij de kinderen niet. De kinderen zien dat de codependent ouder blijft en observeren hoe de ouder vergeefse pogingen doet om de relatie goed te houden. De kinderen zien dat dit de codependent ouder uitput en gaan voor die ouder emotioneel zorgen. Heel de familie danst om de agressor heen. De kinderen groeien op met een beeld dat relaties power struggles betekenen. Ze hebben moeite om anderen te vertrouwen. Ze voelen zich niet begrepen en er is vaak veel (verdrongen) boosheid. Later belanden ze zelf veelal in codependent relaties.

Adopted/ Foster Dynamiek

Hierbij heeft het kind veel verschillende verzorgers gehad. Hij heeft zich daarbij elke keer moeten hechten en onthechten. Dit leidt er toe dat het kind zich steeds meer gaat afsluiten van zijn gevoel en in zijn hoofd gaat wonen. In therapie moeten ze een hele hoop gebeurtenissen verwerken willen ze weer bij hun gevoel kunnen komen.

Deze vragenlijst is ontworpen om je inzicht te geven in de verschillende familiedynamieken die mogelijk een rol hebben gespeeld in jouw opvoeding. Beantwoord elke vraag met 'Ja' of 'Nee'. Aan het einde van de vragenlijst kun je je score berekenen om te zien welke dynamieken mogelijk in jouw gezin van herkomst aanwezig waren.